สมบัติของสารประกอบของธาตุตามคาบ

สมบัติของสารประกอบของธาตุตามคาบ

สารประกอบของธาตุในคาบที่ 2 และคาบที่ 3 จะนีแนวโน้มของสมบัติต่างๆ ดังนี้ คือ

             ธาตุหมู่ IA , IIA , IIIA     จะเกิดสารประกอบคลอไรด์  , ออกไซด์ได้เพียงชนิดเดียว และมีเลขออกซิเดชันเพียวค่าเดียว

             ธาตุหมู่ IV ขึ้นไปจะเกิดสารประคลอไรด์ , ออกไซด์ ได้หลายชนิดและมีเลขออกซิเดชัน ได้หลายค่า เเต่ค่าสูงสุดจะเท่ากับจำนวนเวเลนซ์อิเล็กตรอน

สมบัติของสารประกอบคลอไรด์ของธาตุในคาบที่ 2 และ 3

 1.  แนวโน้มของจุดหลอมเหลวของสารประกอบคลอไรด์ของธาตุในคาบที่ 2 และ 3  จะลดลงจากซ้ายไปขวา  นั่นคือคลอไรด์ของโลหะ (ซ้าย)  มีจุดหลอมเหลวสูงมาก เพราะเป็นสารประกอบไอออนิก  ส่วนคลอไรด์ของอโลหะ (ขวา)  จะมีจุดหลอมเหลวต่ำลง  เพราะเป็นสารประกอบ โควาเลนต์  ไม่นำไฟฟ้า

 2.  คลอไรด์ของธาตุหมู่ 3     BCl3  (คาบ 2)  มีสถานะเป็นแก๊ส  (สารโคเวเลนต์)  AlCl3  

(คาบ 3)  มีสถานะเป็นของแข็ง (สารไอออนิก)

 3.  คลอไรด์ของธาตุหมู่ 4    CCl4  (คาบ 2)  SiCl4 (คาบ 3) เป็นของเหลว ไม่มีขั้ว จึงไม่ละลายน้ำ  มีรูปร่างเป็นทรงสี่หน้า

 4.  คลอไรด์ของธาตุหมู่ 5    NCl3  เป็นของเหลว  PCl3 เป็นของเหลว  ส่วน PCl5 เป็นของแข็ง

 5.  คลอไรด์ของธาตุหมู่ 6    Cl2O (คาบ 2) เป็นแก๊ส  ,  SCl2 (คาบ 3)  เป็นของเหลว เพราะมวลโมเลกุลมากขึ้น  แรงแวนเดอร์วาลส์แข็งแรงมากขึ้น

 6.  คลอไรด์ของธาตุหมู่ 7    เป็นแก๊สทั้งหมด

สารประกอบคลอไรด์ของโลหะ	สารประกอบคลอไรด์ของอโลหะ
มีสมบัติเป็นกลาง	มีสมบัติเป็นกรด
pH = 7	pH < 7
ไม่เปลี่ยนสีกระดาษลิตมัส	เปลี่ยนสีกระดาษลิตมัสจากน้ำเงินเป็นแดง
จุดเดือด จุดหลอมเหลวสูง	จุดเดือดจุดหลอมเหลวต่ำ

สารประกอบคลอไรด์ไม่ละลายน้ำได้แก่ CCl4, NCl3 

สมบัติของสารประกอบออกไซด์ของธาตุในคาบที่ 2 และ 3

 1.  ออกไซด์ของอโลหะมีจุดหลอมเหลวต่ำ  มีสถานะเป็นแก๊ส  แต่ออกไซด์ของธาตุหมู่ 5 บางชนิด  เช่น  N2O5  (คาบ 2)  , P4O10  (คาบ 3)  มีสถานะเป็นของแข็ง

 2.  สมบัติความเป็นกรด–เบส  เป็นไปตามออกไซด์ของโลหะหมู่  IA–IIA (เบส)  ออกไซด์ของอโลหะ (กรด)  และออกไซด์ของกึ่งโลหะ Be และ Al มีสมบัติเป็นได้ทั้งกรดและเบส

 3.  ออกไซด์ของอโลหะละลายน้ำเป็นกรด  ยกเว้น  อกไซด์ของ H  คือ H2O  เป็นกลาง

 CO2(g)  +  H2O(l)     -------->       H2CO3(aq)

 SO2(g)  +  H2O(l)      -------->       H2SO3(aq)

สำหรับ  SiO2  ไม่ละลายน้ำ  แต่มีสมบัติเป็นกรด  โดยทำปฏิกิริยากับเบสได้ดังนี้

 SiO2(s)  +  NaOH(aq)       --------->    Na2SiO3(aq)  +  H2O(l)

4.  ออกไซด์ของโลหะละลายน้ำเป็นเบส

 Li2O(s)  +  H2O(l)          --------->    2 LiOH(aq)

 Na2O(s)  +  H2O(l)         --------->    2 NaOH(aq)

5.  ออกไซด์ที่ไม่ละลายน้ำและมีสมบัติเป็นได้ทั้งกรดและเบส  (โดยสามารถเกิดปฏิกิริยาได้ทั้งกับกรดหรือเบส)  คือ BeO  และ  Al2O3

 BeO(s)  +  2 NaOH(aq)  +  H2O(l)   --------->  Be(OH)2-4(aq)  + 2 Na+(aq)

 BeO(s)  +  2 HCl(aq)                       --------->  BeCl2(aq)  +  H2O(l)

Al2O3(s) + 2 NaOH(aq) + 3 H2O(l) ---------> 2 Na+(aq) + 2Al(OH)-4(aq)

 Al2O3(s)  +  6 HCl(aq)  --------->  2 AlCl3(aq)  +  3 H2O(l)

6.  ออกไซด์ของอโลหะเป็นแก๊สหรือของเหลว  ยกเว้น  SiO2  ,  P4O10  ,  N2O5

สารประกอบออกไซด์ของโลหะ	สารประกอบออกไซด์ของอโลหะ
มีสมบัติเป็นเบส	มีสมบัติเป็นกรด
pH > 7	pH < 7
เปลี่ยนสีกระดาษลิตมัสจากแดงเป็นน้ำเงิน	เปลี่ยนสีกระดาษลิตมัสจากน้ำเงินเป็นแดง
จุดเดือด จุดหลอมเหลวสูง	จุดเดือดจุดหลอมเหลวต่ำ ยกเว้น N2O5, P2O5, Cl2O7    เพราะมีมวลโมเลกุลสูง